Jak radzić sobie z zazdrością w związku?

Zazdrość w związku może przybierać różne nasilenie i formy. Problem pojawia się, gdy staje się ona nadmiarowa bądź nieadekwatna do sytuacji, szkodząc naszej relacji. Dzisiaj zastanowimy się, jak radzić sobie z zazdrością w związku przy wykorzystaniu 3 elementów umożliwiających zmianę szkodliwych schematów myślenia i reagowania.

Jak radzić sobie z zazdrością w związku – 3 kluczowe elementy

Zazdrość w związku to trudność, z którą zmagało się wielu z moich klientów, którzy sami byli nadmiernie zazdrośni lub doświadczają tego ze strony partnera. Problem ten może prowadzić do nieustannych konfliktów i w efekcie pogorszenia się jakości związku, a nawet jego zakończenia.

Na poziomie psychologicznym patologiczna zazdrość przejawia się zazwyczaj poprzez natrętne myśli (np.: „Dlaczego on znowu ją podwiózł?!”), silne reakcje emocjonalne (lęk, przygnębienie, poczucie odrzucenia) i kompulsywne zachowania (np. upewnianie się, gdzie i co będzie robić partner na spotkaniu towarzyskim).

W tym krótkim artykule skupimy się na 3 kluczowych elementach przepracowywania nadmiernej zazdrości.

1. Przepracuj wspomnienia źródłowe dla problemu zazdrości

Gdy zmagasz się z problemem zazdrości, może Ci się wydawać, że często nie jesteś w stanie kontrolować swoich reakcji. I wiesz co? Masz zupełną rację! Silne emocje przejmują kontrolę nad Twoim zachowaniem.

Możesz logicznie rozumieć, że działasz nieadekwatnie do sytuacji i np. niszczysz swój związek, ale to nie wystarcza, aby rozwiązać problem. Twoje emocje krzyczą: „Uważaj!” i dopóki nie zostaną zaadresowane, dopóty automatycznie będziesz reagować zazdrością w swojej relacji.

Powiedzmy, że Twój były partner Cię zdradził i tym samym bardzo Cię zranił. Doświadczenie to zostało wówczas zapisane w Twojej pamięci. Jeśli wspomnienie to nadal jest żywe, oznacza to, że jest ono nieprzepracowane. Stało się „ostrzeżeniem”, które włącza reakcję nadmiernej zazdrości, aby zapobiec podobnej sytuacji w przyszłości (np. w nowym związku). To mechanizm obronny, który jednak może stać się skrajnie nieprzystosowawczy – szczególnie jeśli zazdrość niszczy Twoje relacje.

Efektywną metodą w przepracowywaniu wspomnień źródłowych są techniki emocjonalnej wolności (EFT). Warto pamiętać, że nawet nasze fantazje (wyobrażenia) mogą stać się źródłem nadmiarowych reakcji emocjonalnych – wówczas trzeba je przepracować podobnie jak skrypty pamięciowe. W najbliższym czasie skupię się na przybliżeniu praktyki adresowania obrazów i wspomnień za pomocą wspomnianych metod.

Jeśli jednak nie znajdujesz żadnych doświadczeń, które mogłyby zapoczątkować Twoje problemy z zazdrością, wtedy należałoby przyjrzeć się przekonaniom, jakie żywisz na temat relacji z bliską osobą.

2. Odkryj i podważ nieadaptacyjne przekonania nt. związków

Krok drugi jest z reguły niezbędny, aby całkowicie uwolnić się od poruszanego problemu. Wielu z nas wierzy w przekonania, które nie pozwalają nam w pełni np. zaufać partnerowi lub akceptować pewnych aspektów naszego związku.

Jeśli wierzysz, że np.: „Mężczyznom nie można ufać” lub „Kobieta nie powinna wychodzić samodzielnie na miasto” bądź: „Jeśli on nie odzywa się do mnie, gdy jest z kolegami, to oznacza, że się mną nie interesuje”, możesz doświadczać wielu obaw, które będą wzmagać nadmiarowe reakcje emocjonalne. Nieprzystosowawcze przekonania to bardzo podatny grunt dla wątpliwości kręcących się dookoła problemu zazdrości, dlatego zmiana w tym zakresie jest niezmiernie ważna.

Jak odkryć nieadaptacyjne przekonania? Zacznij od odszukania w swoim myśleniu wzorców opartych o tzn. imperatywy. Obserwuj myśli, które pojawiają się w Twojej głowie, gdy coś nie idzie po Twojej myśli. Zastanów się, jakie konkretne oczekiwania masz wobec siebie lub wobec innych/świata w określonych sytuacjach.

Za każdym razem, gdy jakaś sytuacja Cię zaniepokoi lub zmartwi, zadaj sobie pytanie: „Czy wierzę, że w tej sytuacji coś muszę lub powinnam? Czy oczekuję, że inni muszą lub powinni coś zrobić/powiedzieć/nie zrobić czegoś?”. Wówczas możesz w łatwy sposób odkryć nieadaptacyjne przekonania, które utrudniają Ci zaakceptowanie rzeczywistości, a tym samym sprawiają Ci emocjonalne cierpienie.

Samo uświadomienie sobie tych szkodliwych schematów myślenia pozwoli Ci zdystansować się do własnych obaw, ale nie sprawi, że z nagła zaczniesz postrzegać pewne rzeczy w inny sposób. Podważanie negatywnych przekonań do stosunkowo złożony proces, który wymaga wsparcia psychologa lub terapeuty. Możemy jednak zyskać zdrowszą perspektywę na problem, dzięki tzn. bezwarunkowej akceptacji.

3. Zbuduj bezwarunkową akceptację wobec „najgorszego scenariusza”

Wdrożenie koncepcji bezwarunkowej akceptacji jest kluczowym rozwiązaniem, gdy mimo zastosowania pierwszych dwóch kroków nadal nie znasz odpowiedzi na pytanie: „Jak radzić sobie z zazdrością w związku?”. Gdy uda nam się przepracować przeszłość i negatywne przekonania dotyczące problemu, musimy również nauczyć się akceptować kwestie, które mogą go podtrzymywać.

W praktyce oznacza to racjonalne zaakceptowanie, że nie mamy kontroli nad tym, czy np. partner nas zdradzi lub zostawi dla kogoś innego. Akceptacja niepewności jest niezbędna, aby uspokoić często nie do końca uświadomione obawy dotyczące naszego związku. Jest to proces wymagający czasu i systematycznej dysputy logicznej, czyli kwestionowania, czy rzeczywiście nasza lękowa postawa w relacji może czemukolwiek zapobiec.

Jeśli masz trudność w zaakceptowaniu myśli, że np. Twój partner może Cię zdradzić lub zostawić, problem zazdrości będzie „zatrzaśnięty” w Twojej psychice. Dzieje się tak dlatego, ponieważ nigdy nie mamy 100% pewności co do naszego partnera i jego decyzji. Generuje to mnóstwo lękorodnych wątpliwości, które mogłyby się znacznie zredukować, jeśli po prostu zaakceptujemy niepewność i możliwość zaistnienia katastroficznych scenariuszy zdarzeń.

Fakt jest taki, że nie mamy kontroli nad myślami i zachowaniami innych (nawet jeśli są to najbliższe nam osoby). Mimo że z początku taka zmiana w myśleniu może budzić niepokój, w praktyce racjonalne spojrzenie na sytuację czyni nas z czasem wolnymi od wielu lęków i obaw.

Akceptacja wizji, w której doświadczamy zdrady lub opuszczenia przez partnera sprawi, że oswoimy swój własny umysł z najgorszym z możliwych scenariuszy. Regularne przywoływanie takiej ewentualności może nas na nią przygotować i dać nam pożądaną perspektywę, która będzie opierała się na myślach w rodzaju: „Dojdzie do zdrady? Okej, jakoś dam radę – będzie trudno, ale to nie koniec świata!”.

Jeśli zmagasz się z problemem nadmiernej zazdrości i potrzebujesz profesjonalnego wsparcia, zapraszam serdecznie do zapoznania się z moimi usługami: Relacje międzyludzkie i związki.