Jak podnieść się po zdradzie?

Zdrada partnera bywa niezwykle trudnym, a nawet traumatycznym doświadczeniem, które może znacząco wpłynąć na charakter tworzonego związku lub po prostu skutkować rozstaniem. Jeśli zmagasz się z problemem zdrady, możesz tracić kontrolę nad własnymi myślami i emocjami oraz mieć ogromne trudności w wykonywaniu codziennych czynności. Zastanówmy się, co odpowiada za te reakcje i jak możesz podnieść się po zdradzie.

Psychologiczne konsekwencje zdrady

Psycholog, Shirley Glass zajmująca się tematyką związków, porównywała zdradzoną osobę do żołnierza, który wrócił z frontu i cierpi z powodu stresu postraumatycznego. Podobnie jak straumatyzowana osoba jest wrażliwa na każdy bodziec przypominający o traumie, zdradzony/na interpretuje nawet najdrobniejsze sygnały kojarzące się ze zdradą jako zagrożenie. Nadmierna czujność wobec zachowań i reakcji partnera to normalny objaw w takiej sytuacji.

Panicznie obawiamy się wówczas, że „to” stanie się znowu. W głowie kłębią się pytania: „Może ten romans nadal trwa?!”, „Może spodobał/ła się komuś nowemu?” itd. Wprowadza to stan dużego napięcia w związku, który bardzo często prowadzi do kłótni i w efekcie do dodatkowego pogorszenia jakości relacji (jeśli postanowiło się ją kontynuować).

Zdrada może odcisnąć więc silne piętno na psychice osoby zdradzonej. Mózg w takiej sytuacji przełącza się w tryb nadmiernej czujności, która ma za zadanie w porę rozpoznać jakiekolwiek sygnały, które mogłyby świadczyć o tym, że zdrada się powtórzy. Przypomina to działanie wyjątkowo wrażliwego systemu alarmowego w aucie, który włącza się nawet wtedy, gdy ktoś zaledwie otrze się o konstrukcję pojazdu.

Reakcja stresowa, która uaktywnia te mechanizmy, jest kosztowna energetycznie i może prowadzić do obniżonego nastroju oraz katastroficznego sposobu myślenia. Oprócz tego osoba zdradzona, jak i partner, który dopuścił się zdrady, są taką sytuacją zmęczeni i często wchodzą z tego powodu w konflikty.

Jak pozbierać się po zdradzie?

Decyzja o tym, czy kontynuować związek po zdradzie, czy go zakończyć, jest uzależniona od wielu czynników. Rozwiązanie, które opiszę w tym wpisie, powinno jednak przynieść rezultaty w obu przypadkach (jeśli nadal masz codzienny kontakt z partnerem, który dopuścił się zdrady lub doszło do rozstania).

Zacznijmy od tego, że szczere przebaczenie po zdradzie partnerowi może być w wielu sytuacjach niemożliwe bez pomocy psychologicznej. Choć możemy powiedzieć na głos: „wybaczam Ci”, to jednak na poziomie emocjonalnym nadal będziemy żywić urazę, żal, lęk bądź gniew w stosunku do partnera.

Dzieje się tak dlatego, ponieważ samo doświadczenie zdrady zapisuje się w systemie pamięci proceduralnej. Taki mechanizm ma za zadanie sprawić, aby nie doszło do podobnej sytuacji w przyszłości. Mózg zapamiętuje zdradę, aby uchronić nas od ogromu cierpienia emocjonalnego, które było skutkiem tego wydarzenia.

Niestety ten ewolucyjnie zaprogramowany system ma liczne wady. Szczególnie jeśli zdecydowaliśmy się kontynuować relację z partnerem, który dopuścił się zdrady i nie potrafimy mu tego wybaczyć lub mamy problem z zaufaniem komuś nowemu. Wówczas należy przepracować emocje „podpięte” pod wspomnienia, które wiązały się ze zdradą, aby wygasić problematyczne bądź nadmiarowe reakcje.

Przepracowanie zdrady

Badania naukowe pokazują, że skrypty pamięciowe są neuroplastyczne. Oznacza to, że możemy dosłownie modyfikować własne wspomnienia, redukując przykre bądź traumatyczne emocje, które stanowią ich komponent.

Gdy wszystkie doświadczenia z przeszłości (które spowodowały, że cierpimy z powodu zdrady) zostaną w ten sposób przepracowane, będziemy w stanie autentycznie wybaczyć partnerowi i zrezygnować z nadmiernej czujności wobec jego zachowań.

Sięgając po metaforę: co dzieje się z drzewem, którego korzenie zostaną odcięte? Oczywiście uschnie (w przeciwieństwie do sytuacji, gdy gałęzie drzewa zostałyby przycięte). Podobnie adresujemy wspomnienia źródłowe, które generują reakcję stresową i ból emocjonalny po zdradzie. Czasami nawet wspomnienia te mogą sięgać poprzednich relacji, w których doświadczyliśmy zdrady bądź nadszarpnięcia zaufania. Kiedy jednak przepracujemy wszystkie źródła obecnej reakcji, cierpienie psychologiczne wywołane zdradą znacznie się zredukuje.

Jak wygląda proces modyfikowania wspomnień? Jedną z najbardziej skutecznych metod w tym zakresie są techniki emocjonalnej wolności (EFT, opukiwanie), które pozwalają na stosunkowo szybkie i trwałe wygaszenie nieprzepracowanych emocji podpiętych pod konkretne skrypty pamięciowe.

Zdrada w związku to złożony problem

Zdrada partnera to złożony problem, wymagający nie tylko praktycznych rozwiązań, które mogą obejmować między innymi: decyzję o ewentualnych rozstaniu, wprowadzenie nowych granic w relacji bądź zmianę sposobu komunikacji z partnerem. Aby w pełni podnieść się po zdradzie, warto rozważyć również pracę psychologiczną w tym zakresie.

Koncentracja na przepracowaniu kluczowych wspomnień związanych ze zdradą bardzo często stanowi fundamentalne oddziaływanie terapeutyczne w procesie pomocy psychologicznej.