Jak przestać się martwić

Zaburzenie lękowe uogólnione charakteryzuje się nadmiernym i ciągłym zamartwianiem się. Obawy te mogą dotyczyć nadchodzących wydarzeń, sytuacji finansowej, zdrowia, relacji rodzinnych, pracy lub innych problemów.

Zaburzenia lękowe uogólnione – objawy

Osoba cierpiąca na uogólnione zaburzenie lękowe nie jest w stanie opanować własnego niepokoju i lęku, co skutkuje złym samopoczuciem i problemami w codziennym funkcjonowaniu. Ciągłe zamartwianie się w związku z różnymi wydarzeniami bądź działaniami (np. praca, nauka, sprawy urzędowe, sytuacje rodzinne) jest emocjonalnie obciążające i w efekcie wyczerpujące.

Człowiek zmagający się z zaburzeniem lękowym uogólnionym na co dzień doświadcza emocji takich jak niepokój, frustracja, bezradność i przygnębienie. Zazwyczaj emocje te wynikają ze skrajnie pesymistycznych oczekiwań co do przyszłości bądź wiążą się z tzn. lękiem antycypacyjnym. Bywa jednak, że osoby z tym problemem nie umieją nawet określić źródeł swojego niepokoju. Po prostu spodziewają się czegoś strasznego, nie wiedząc, co to będzie.

Na poziomie fizycznych funkcji organizmu stan lęku uogólnionego przejawia się poprzez ciągłe napięcie mięśniowe. Skutkuje to skłonnością do drażliwości, zaburzeniami snu, wzmożoną męczliwością i trudnościami z koncentracją.

Klienci/pacjenci zmagający się z tym zaburzeniem mają tendencję do unikania określonych działań i wyzwań. Pochłonięci przez liczne zmartwienia, często próbują skoncentrować się na czymś, co może chwilowo uwolnić ich od niepokoju.

Ciągłe zamartwianie się – czy lęk uogólniony można wyleczyć?

Problem ciągłego zamartwiania się „nie bierze się z powietrza”. Istnieją różne wyjaśnienia dotyczące przyczyn tego zaburzenia, w tym wpisie skupię się na teorii psychologiczno-biologicznej. Gdy zrozumiesz, jakie są potencjalne źródła problemu, łatwiej będzie Ci sięgnąć po rozwiązania w tym zakresie.

Otóż stan lęku bezpośrednio wiąże się z reakcją fizjologiczną organizmu. Jak każda emocja lęk pełni przystosowawczą funkcję w życiu człowieka – włącza naszą czujność, mobilizuje nas do przygotowania się na nadchodzące zagrożenie.

Powiedzmy, że odczuwam lęk przed ważnym egzaminem — martwię się, czy uda mi się go zdać. Świetnie! Choć stan lęku jest nieprzyjemny, moja uwaga i inne zasoby koncentrują się na tym, aby w porę nauczyć się na egzamin. Gdybym nie odczuwał żadnego niepokoju w tej sytuacji, mógłbym nie mieć wystarczającej motywacji, aby przysiąść do nauki.

Problem pojawia się, gdy lęk towarzyszy Ci, gdy nie ma żadnego nadchodzącego zagrożenia lub jest ono niewielkie. Według teorii psychologiczno-biologicznej dzieje się tak wówczas, gdy jeden z układów mózgowych związany ze strachem i lękiem jest ciągle pobudzony (mowa zwłaszcza o części tzn. ciała migdałowatego).

Przyczyn opisywanego mechanizmu możemy szukać w trudnych bądź traumatycznych doświadczeniach z przeszłości, które nie zostały właściwie przepracowane na poziomie emocjonalnym. Wówczas emocje, które wiązały się z daną traumą lub silnym stresem nie mają szansy wybrzmieć i zapisują się w pamięci proceduralnej w postaci wspomnienia.

Osoby cierpiące na zaburzenie lękowe uogólnione doświadczają ciągłej aktywizacji układów związanych ze strachem i lękiem, ponieważ ich mózg nie jest w stanie rozpoznać, że „zagrożenie już minęło”. Ciągle żywe emocjonalnie skrypty pamięciowe trudnych doświadczeń lub traum uniemożliwiają uspokojenie się i zrelaksowanie – należy więc je przepracować np. za pomocą technik emocjonalnej wolności (EFT).

Zaburzenia lękowe uogólnione – rola przekonań

Jeśli chcesz trwale poradzić sobie z nieustannie doświadczanym lękiem, najlepiej skorzystać z pomocy specjalisty w tym zakresie. Oprócz przepracowania trudnych bądź traumatycznych wspomnień, które mogą generować i podtrzymywać zaburzenie lękowe, warto przyjrzeć się niewspierającym przekonaniom i oczekiwaniom, takim jak:

  • „Świat jest niebezpiecznym miejscem”,
  • „Ludzie chcą mnie dopaść”,
  • „Jestem niezaradny/a”,
  • „Jestem niewystarczająco dobry/a”
  • „Jestem podatny/a na zranienie”
  • „Nie mogę popełniać błędów”.

Negatywne przekonania na temat siebie i świata stanowią filtr, przez który postrzegasz rzeczywistość. Jeśli wierzysz dla przykładu, że „nie masz prawa wyrażać złości”, możesz nie umieć stawiać swoich granic i ludzie w Twoim otoczeniu mogą to wykorzystywać. Wówczas istnieje w Tobie podświadoma obawa, że ktoś Cię skrzywdzi lub zmanipuluje. Więc gdy tylko mózg rozpoznaje takie ryzyko (np. w pracy lub w relacji z bliskimi osobami) Twój układ nerwowy „włącza alarm” w postaci reakcji lękowej.

Jak widzisz negatywne przekonania mogą przyczynić się do pojawienia się zaburzeń lękowych. Zastanów się, przez jakie filtry postrzegasz rzeczywistość – czy Twoje przekonania pozwalają Ci czuć się bezpiecznie i komfortowo, czy jest wręcz przeciwnie?

Ciągłe zamartwianie się – jak sobie radzić?

Jeśli z jakichkolwiek względów nie możesz lub nie chcesz skorzystać z pomocy psychologa bądź terapeuty, istnieją pewne metody, które pozwolą Ci tymczasowo zredukować lęk.

Z pewnością warto zacząć od samoopieki, czyli dbania o siebie, swoje potrzeby. Gdy ciągle się zamartwiasz, jest to bardzo obciążające dla Twojego układu nerwowego i szkodliwe dla ogólnego stanu zdrowia.

Zadbaj więc o odpoczynek i relaks, o czas tylko dla siebie, np. nawiąż kontakt z naturą, uczęszczaj na długie spacery, udaj się na sesję masażu, poczytaj ciekawą książkę lub posłuchaj ulubionej muzyki podczas gorącej kąpieli. W ten sposób wyciszysz reakcje lękowe związane z aktywnością współczulnego układu nerwowego.

Oprócz tego dobrym pomysłem jest tzn. terapia poprzez pisanie. Pisz o swoich zmartwieniach – przelewaj na kartkę papieru swoje myśli i emocje na temat własnych obaw i niepokojów. Nie musi mieć to żadnej konkretnej formy, po prostu pisz o tym, co przyjdzie Ci do głowy. Jak mawiał Mark Twain: „Papier przyjmie wszystko”. Dzięki tej praktyce zyskasz nieco dystansu do problemów, dasz upust pewnym emocjom i zwiększysz własną świadomość, co do tego, jakie kwestie budzą w Tobie lęk.

Jeśli szukasz kompleksowych i trwałych rozwiązań w przypadku zaburzeń lękowych uogólnionych, serdecznie zachęcam Cię do zapoznania się z moimi usługami w tym zakresie na stronie: Zaburzenia lękowe i stres.

KATEGORIE

Marcin Kwieciński

Jestem psychologiem o specjalności klinicznej. Pomagam w uwalnianiu się od trudnych emocji, budowaniu zdrowych relacji z innymi ludźmi oraz osiąganiu celów osobistych.

KATEGORIE

Potrzebujesz pomocy psychologicznej?

Poczytaj o konsultacjach, które proponuję lub wyślij do mnie maila z krótkim opisem problemu.

KONSULTACJE

– LUB –

WYŚLIJ WIADOMOŚĆ